[Registraturvermerk am linken Rand:] 1482
Processus inquisitionalis ex mero inquisitionis
officio instante procuratore fideiBegriff: , formatus
contraZentriert
Antonium de VernexPerson: de ChesallesOrt: supra HoronsOrt:
LausannensisOrt: diocesis.
17 avril 1482
Anno Domini millesimo IIIIC LXXX secundo, die vero mercurii
decima septima mensis aprilisOriginaldatierung: 17.4.1482, coram venerabili fratre
Johanne
BlanchetiPerson: ordinis PredicatorumOrganisation: , in dyocesi
LausannensiOrt:
viceinquisitoreBegriff: auctoritate apostolica specialiter deputato, constitutus
in
castro de HoronsAusstellungsort: 1 supranominatus
Antonius de VernexPerson:
de
heresis crimineBegriff: accusatus et
diffamatusBegriff: . Quiquidem
AntoniusPerson:
ad mandatum prefati domini viceinquisitoris juravit super
sanctis Dei euvangeliis dicere, recognoscere et respondere
puram et meram veritatem de et super interrogatoriis
sibi fiendis et fidem catholicam ac crimen heresis
concernenKorrigiert aus: concernentibusa,
etcAbkürzung.
Deinde idem dominus viceinquisitor prefatum Antonium VernexPerson:
presentem et audientem monuit canonice in forma
juris et eundem advisavit de salute anime sue et quod
Ecclesia est misericors nec claudit gremium reddeunti.
Post modo eundem Antonium VernexPerson: interrogavit de causa
sue detentionis ; qui respondit et dixit quod ipse intellexit
ab illis qui eundem ceperunt, quod ipsi capiebant eum
pro fide et ad causam heresisBegriff: .
Interrogatus si sit hereticus et sciat opera que faciunt heretici,
dixit quod non.
Interrogatus si sciat et credat aliquos esse hereticos, qui eius
mediante juramento respondit quod nescit si sint vel non sint
heretici.
Interrogatus si sciat tam per
ipsumKorrigiert aus: seb quam per alium se fuisse et esse accusatus
in aliquibus hereticorum processibus, qui respondit quod non.
Interrogatus si unquam fuit sibi improperatum crimen heresis et
ad causam illius diffamatus
c, qui dixit quod sic, per plures
personas.
Interrogatus de tempore
d huiusmodi diffamationis dixit quod
sunt
circa octo anniDatum: 1474 ; et quia talis diffamatio contra
eum laborabat, fuit – jam diu est – captus et carceribus
castri de PallesieuxOrt: mancipatus. Sed quia nichil fuit
in eo compertum de huiusmodi crimine heresis, fuit liberatus.
Interrogatus si habeat malivolos aliquos, qui dixit quod sic,
videlicet
e JobAbkürzung et dictum
maiorBegriff: de
HoronsOrt: , nec credit
alios habere nec habuisse.
Interrogatus si unquam conversatus fuit cum aliquibus
hereticis sive qui fuerint convicti de heresi, qui respondit quod
sic, videlicet cum Johanne ThomassetPerson: et Thoma de MediavillaPerson: ,
non tamen sciebat ipsos esse hereticos.
Interrogatus de locis in quibus cum eisdem conversatus fuit,
dixit quod diversis in locis, eundo ad foros tam
ViviaciOrt:
quam alibi. Et ulterius non fuit interrogatus, sed ad
carceres redductus,
etc.Abkürzung, presentibus in premissis nobili
[viro]Auslassung, sinngemäss ergänztf Petro
GervasiiPerson: ,
Johanne JolivetiPerson: et
Richardo ChassotPerson: .
18 avril 1482
g–Secunda monitioMarginalie am linken Rand–g Die jovis post Dominicam de QuasimodoBegriff: XVIII mensis predicti
aprilisOriginaldatierung: 18.4.1482, coram prefato domino viceinquisitore in
stuphaBegriff:
castri de HoronsAusstellungsort: constitutus supra nominatus
AntoniusPerson: h,
qui per eundem dominum viceinquisitorem fuit monitus secundo
et pro secunda monitione, eidem presentando misericordiam
Ecclesie, si et
quatinusKorrigiert aus: quatenusi vellet absque
torturaBegriff: confiteri crimen
heresis per eum, ut asseritur, commissum. Quiquidem
AntoniusPerson:
dixit et respondit se non esse hereticum nec velle
illud crimen, quod numquam commisit, confiteri. Et tunc
prefatus dominus viceinquisitor eundem
AntoniumPerson: redduci
fecit ad carceres et eidem assignavit
ad diem
crastinamDatum: 19.4.1482, ad
j–se advisandumKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: audiendu–j et recipiendum
tertiam monitionem,
etcAbkürzung., presentibus quibus supra.
19 avril 1482
Alia repetitio cum tertia monitioneZentriert
Anno quo supra die vero veneris decima nona
mensis aprilisOriginaldatierung: 19.4.1482 in quadam camera castri de HoronsAusstellungsort: coram
prefato domino viceinquisitore constitutus prenominatus
Antonius VernexPerson: , quem ipse dominus viceinquisitor monuit
tercio et pro tercia monitione canonica, offerendo sibi
misericordiam Ecclesie, rogando eundem ut vellet sine
tortura recognoscere reatum suum. Quiquidem AntoniusPerson:
dixit et respondit se velle realiter et veraciter confiteri de
huiusmodi heresis crimine, requirendo prout et requisivit graciam
et misericordiam Ecclesie.
Deinde eius mediante juramento
k–Tempus quo intravit sectamBegriff: Marginalie am linken Rand–k dixit et confessus fuit quod
sunt circa decem anniDatum: 1472, ipse
Antonius VernexPerson: causantibus certis differenciis inter eum
et dictum mayor de
HoronsOrt: existentibus, ipse erat valde
melencolicusBegriff: et tristis. Et dum semel ipse iret apud
BlonayOrt: Korrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: ViviacumOrt: l pro certis suis negociis unacum
Johanne
ThomassetPerson: cum quo habebat amicitiam, ipse
AntoniusPerson:
eandam suam tristiciam et melencoliam ipsi
Johanni
ThomassetPerson: narravit, asserendo quod si aliquo modo
posset se de eodem maior vindicare, ipse se vindicaret.
Et tunc ipse
Johannes ThomassetPerson: eidem
AntonioPerson: dixit
quod si vellet sibi credere, ipse vindicaretur ab eodem.
Et nichil ulterius de eadem materia fuit inter eos tunc
loc
uKorrektur überschrieben, ersetzt: nmtum.
Successive quadam alia die, de qua non
recordatur, ipse
AntoniusPerson: ,
Johannes ThomassetPerson: et
Petrus PratozPerson: se simul reperierunt in certo loco
n–domus dicti AntoniiPerson: Korrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: de quo
tamen non recordatur–n. Quiquidem
ThomassetPerson: et
PratoPerson:
dixerunt eidem quod si ipse
AntoniusPerson: non vellet eos accusare
et vellet eis credere et facere sicut ipsi faciebant, quod
ipse
AntoniusPerson: haberet multa bona et de inimicis suis
vindicaretur, et maxime de dicto maior. Et tunc
ipse
AntoniusPerson: eisdem promisit fidem necnon et dare
ipsis
tres cuppas frumentiVolumenmass: 3 Köpfe Weizen ad finem ut eum vindicarent
de dicto maior. Quas
tres cuppas frumentiVolumenmass: 3 Köpfe Weizen ipse
AntoniusPerson:
eisdem
ThomassetPerson: et
PratoPerson: solvit, ipsique dixerunt quod
dicto maior dederunt unum malum morsum,
adeo quod de tribus annis futuris non faceret
o
malum eidem
AntonioPerson: ,
p–dicentes eidem AntonioPerson: quod postquam ipse biberat cum eis, moriretur. Et hoc fuit in domo dicti maior.Hinzufügung am unteren Rand mit Einfügungszeichen–p Et tunc ipsi declaraverunt
eorum crimen et heresim ipsi
AntonioPerson: , ac certam diem
captaverunt inter se ad eundum simul ad sectam.
Interrogatus si postea dicti
ThomassetPerson: et
PratoPerson: dederunt
q
ipsi maior malum morsum quod promiserunt, dixit
quod sic.
Et tandem dictus
Johannes ThomassetPerson: ipsum
Antonium VernexPerson: quadam
die jovis, sunt ultra
octo anniDatum: Donnerstag, 1474, duxit ad sectam, ad locum quemdam,
r–Locus secteMarginalie –r qui vocatur La
ChevaliereOrt: Korrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: CostazOrt: s subtus montem de
BlonayOrt: .
Et ibidem invenerunt certas personas necnon et
apparuit ibidem
dyabolusBegriff: in forma unius
catiBegriff: grisi,
habentis cornua. Et tunc
Johannes ThomassetPerson:
t–homagiumMarginalie am linken Rand–t dixit ipsi
AntonioPerson: :
« Iste est magister meus, cui opportet
quod tu facias homagiumBegriff: , et tu habebis multa bona,
uti pecunias et animalia in habundantia, ac habebis de
quibuscumque tuis inimicis vindictam ». Quiquidem
Antonius VernexPerson: u
eidem cato fecit homagium eundem deobsculando in
fine caude.
Deinde negavit Deum, virginem
v–Negatio DeiMarginalie am linken Rand–v MariamPerson: et totam Trinitatem, ipseque
Johannes ThomassetPerson:
dixit eidem
AntonioPerson: quod erat neccesse ut daret eidem
dyabolo unum ex suis membris. Qui
AntoniusPerson: dedit
w–TributumMarginalie am linken Rand–w unam
x onciam sui
y digiti parvi manus sue
dextre. Quam onciam dyabolus tetigit cum pata sua
et sibi fecit malum. Et adhuc videtur cicatrix
z
in eodem digito.
Interrogatus si tunc dyabolus se mutaverit in aliam
speciem quam cati, dixit quod non pro illa vice.
Item confitetur quod
demonBegriff: dedit eidem pro introitu
aa–SalariumMarginalie am linken Rand–aa suo
quatuor ab–florenos renensesKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: Renenses–ab in auroWährung: 4 Rheintaler Gulden , quos
ipse
AntoniusPerson: et
JohannesIn der Vorlage: Jo ThomassetPerson: exposuerunt et biberunt
in tabernis.
ac–TributumMarginalie –ac Item confitetur quod quadam alia vice tradidit
Johanni
ThomassetPerson: unum vitulum ad portandum ad sectam,
quia illu
mKorrektur überschrieben, ersetzt: dad dedit
diaboloBegriff: ; quiquidem
ThomassetPerson:
illum vitulum portavit.
Item et quadam alia vice unam vacham quam etiam dedit
dyaboloBegriff: in signum tributi. Et ulterius non fuit
interrogatus sed fuit redductus ad carceres ; presentibus
quibus supra.
20 avril 1482
Alia repetitio cum quarta monitione et
sententia interlocutoriaBegriff:
Anno quo supra die vero sabbati vicesima predicti
mensis aprilisOriginaldatierung: 20.4.1482 coram prefato domino viceinquisitore
in loco supradicto constitutus prefatus Antonius
VernexPerson: ; qui per eundem dominum viceinquisitorem interrogatus
si premissa confessio per eum facta esset vera, qui eius
mediante juramento dixit et respondit quod per eum
confessata non sunt nec fuerunt vera et quod ipse
tamquam male advisatus illa confessus fuerat
et quod ipse numquam fuit nec est hereticus.
Qua variatione et confessionis negatione per venerabilem fratrem
Stephanum GinodiPerson: orthodoxe fidei procuratorem audita,
comparuit ipse dominus procurator fidei et per eundem
dominum viceinquisitorem, visa huiusmodi variatione et
negatione super huiusmodi processu,
[petit]Auslassung, sinngemäss ergänztae interloqui ac ipsum
AntoniumPerson: ad torturam condempnari, donec et
quousque veritas ab eius ore habeatur.
Quibus comparitione et petitione sic factis, visa et
attenta huiusmodi negatione, prefatus dominus viceinquisitor
suam sententiam interlocutoriam contra eundem AntoniumPerson: tullit
et promulgavit in hunc qui sequitur modum :
ChristiPerson: nomine invocato, per hanc nostram sententiam interlocutoriam
quam de juris peritorum consilio ferimus in hiis scriptis,
dicimus, promulgamus et declaramus : visis et attentis
diffamationibus, accusationibus, variationibus ac
perjuriis contra te,
Antonium de VernexPerson: laborantibus,
te fore et esse torquendum et torture subici debere,
donec et quousque veritas a tuo ore habeatur,
citra tamen mortis periculum, sanguinis effusionem
et membrorum mutillationem, de quibus expresse
protestamur, executionem huiusmodi nostre sententie interlocutorie
nobili
Petro GervasiiPerson: castellanoBegriff: de
OronsOrganisation: committentes,
presentibus supra nominatis
Quasiquidem sententia interlocutoria sic, ut permittitur, lata et
promulgata, prefatus fidei procurator petiit predictum
castellanum illam exequi et
executiomKorrigiert aus: executionemaf demandari.
Quiquidem
AntoniusPerson: fuit ad locum torture ductus,
conligatus et in altum tractus. Rogavit ut
deponeretur, asserens se velle dicere et recognoscere puram
et meram veritatem. Qui depositus et ad cameram
redductus confessus fuit, ratifficando et approbando
jam premissa per eum confessata, quod sunt
circa
decem vel duodecim anniDatum: 1.1.1470 – 31.12.1472 quibus intravit sectam
hereticorum et fecit homagium dyabolo modo, forma
et loco premissis, ibidemque negavit Deum, virginem
MariamPerson:
et totam Trinitatem.
ag–MaleficiumBegriff: Marginalie am linken Rand–ag Interrogatus que maleficia ipse
AntoniusPerson: a tempore
quo ipse intravit sectam commisit et fecit,
ah qui
dixit et confessus fuit quod quadam vice, certa die
de qua non bene recordatur,
ai–sunt circa quatuor anniDatum: 1478Hinzufügung oberhalb der
Zeile mit Einfügungszeichen–ai, ipse et
Petrus
PratoPerson: iverunt ad domum
Cuaneti de SaubozPerson: ,
de nocteZeitspanne: nachts, ad finem
interficiendiBegriff: unam parvam filiam
quam habebat in cunalibus, et
aj–ipsam tamen non interfeceruntKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: quam interfecerunt
et morti tradiderunt–aj.
ak–Interrogatus per quem locum intraverunt dictam
domum sive cameram in qua erat ipsa filia,
dixit quod per fenestram, ipseque
Petrus PratoPerson:
intravit primus et ipse
AntoniusPerson: secundus.
Et quedam mulier, vocata
La PerryerePerson: , que erat
cum eis, intravit etiam dictam cameram ;
ipsamque filiam cum manibus suis tangendo super
renes interfecerunt. Que filia solum fecit unum
crySprachwechsel: Französisch.
Interrogatus ad quem finem ipsam filiam interfecerunt,
dixit et respondit quod ad finem illam portandi
ad sectam.
–ak Non tamen illam portaverunt,
quia mater filie se excitavit et tussivit, et
quia audiverunt quod ipsa non dormiebat
recesserunt absque
al–faciendo moriKorrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: portando–al ipsam filiam.
am
an–MaleficiumMarginalie am linken Rand–an Item confitetur quod sunt
circa quinque anniDatum: 1477, ipse et
Petrus PratoPerson: interfecerunt unam filiam que erat
Glaudio TabussetPerson: .
Interrogatus de modo per quem, dixit quod dictus
PratoPerson: ao misit et posuit in os ipsius filie
modicum de suo unguento, et immediate post fuit
mortua.
Interrogatus si hoc fecerint de die sive de nocte, dixit
quod de dieZeitspanne: tags.
Interrogatus de loco, dixit quod in domo
ap–Petri FranceysPerson: de HoronsOrt: Hinzufügung am rechten Rand–ap.
Interrogatus si illam filiam portaverunt ad sectam, dixit
quod non. Sed illam dumtaxat interfecerunt ex eo quia
dictus Glaudius TabussetPerson: faciebat eis plurima
mala.
aq–MaleficiumMarginalie am linken Rand–aq Item confitetur quod ipse
AntoniusPerson: et
Petrus PratoPerson:
destruxerunt unam vacham que erat
Petri ReybatPerson: .
Et hoc fecerunt, sunt
circa quatuor anniDatum: 1478, tangendo
eam cum eorum
baculoBegriff: uncto
unguentoBegriff: quod
dyabolus tradiderat eis, ex eo quia volebant
eidem
PetroPerson: malum. De loco dixit quod in pascuis
ar–de la FrontereOrt: Sprachwechsel: Französisch sive ClausesOrt: Hinzufügung auf Zeilenhöhe von anderer Hand–ar.
as–DonatioMarginalie am linken Rand–as Item ulterius confitetur quod tradidit
tres cuppasVolumenmass: 3 Köpfe Weizen
frumenti
Johanni ThomassetPerson: et
Petro PratoPerson: ad
finem ut darent mortem dicto maior de
HoronsOrt:
prout et fecerunt
at eo modo, videlicet quod ipsi duo
yverantAuffällige Schreibung ad bibendum ad domum dicti maior et
bibendo sibi presentaverunt cupam vini ad bibendum,
in qua posuerant venenum. Qui maior bibit et
inde fuit mortuus.
Interrogatus de loco in quo tenent sectam, dixit
quod
En la CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch ultra
MyonnazOrt: Sprachwechsel: Französisch2.
Interrogatus a quo tempore non fuit in secta, dixit
quod a
festo Sancti MartiniPerson: Datum: 11. November yemalis citra quo tempore
fuit ad dictam sectam. Et in eadem vidit et
au–ComplicesMarginalie am linken Rand–au cognovit
Petrum PratoPerson: ,
Henricum GrantPerson: de
PontOrt:
parrochie
Sancti Martini VaudiOrt: ,
La PerrierePerson: Sprachwechsel: Französisch,
Johannetam AsteryPerson: et
Jaquetum SonguePerson: , et plures alios quos non
cognovit.
av–Baculus cum piscideBegriff: Marginalie am linken Rand–av Interrogatus de modo per quem ipse ibat ad sectam,
dixit quod dyabolus dederat sibi unum baculum
et certum unguentum cum quo illum ungebat.
Deinde ascendebat supra, dicendo hec verba :
« Vaz, de part le dyable, vazSprachwechsel: Französisch ». Et immediate ipse erat
in loco secte. Quem baculum et unguentum
Petrus
PratoPerson: habet et custodit.
Item confitetur quod eius magister vocabatur
GrabierPerson: 3.
Item confitetur quod dum ipsi sunt in secta, ipsi
commedunt carnes que non sunt bone et
prout sibi videtur, sunt carnes humaneBegriff: vel
silvestres.
Item confitetur quod in secta est ignis perseusBegriff: et turpis.
Interrogatus de quo fit ille ignis, dixit cum
lignis. Sed non est talis coloris qualis est ignis
naturalis. Et alia pro tunc noluit confiteri,
petens sibi dare terminum ad se melius
advisandum. Et sic fuit redductus ad carceres,
presentibus quibus supra.
22 avril 1482
Alia repetitioZentriert
Die lune post Dominicam de Misericordia XXII mensis
aprilisOriginaldatierung: 22.4.1482, constitutus coram prefato domino viceinquisitore
in loco premisso prefatus
AntoniusPerson: qui per prefatum
dominum viceinquisitorem interrogatus si alia vellet
dicere et confiteri quam ultra per eum confessata, qui
AntoniusPerson:
dixit et respondit
aw sub periculo et
damnationeBegriff: anime
sue quod per eum confessata non erant
necKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: etax
umquam fuerunt vera, negans se esse hereticum.
Qua negatione sic facta, procurator fidei ibidem presens
petit, attentis eius variationibus, eum torqueri et
torturam continuari.
Quiquidem
AntoniusPerson: ad torturam
ductus ligatusque et ad altitudinem quatuor aut quinque
pedum tractus et aliquantulum ibidem dimissus,
rogavit ut deponeretur et quod ipse diceret puram
et meram veritatem. Qui redductus ad cameram
et per eundem dominum viceinquisitorem interrogatus,
quare negaverat premissa per eum confessata,
ay–Apparitio dyaboliMarginalie am linken Rand–ay dixit quod die veneris novissime lapsa,
de nocteZeitspanne: nachts
intra carceres apparuit sibi dyabolus eius magister,
qui sibi precepit ut negaret omnia que confessus
fuerat et quod nisi faceret malum sibi eveniret.
Et tunc ipse
AntoniusPerson: eundem suum magistrum
rogavit ut eum liberaret a carceribus. Qui diabolus
respondit quod non poterat
az, et quod ipse
AntoniusPerson:
staret firmus in negando confessata, deinde liberaretur ;
ipseque dyabolus prohibuit sibi ne accusaret aliquos,
quia accusando ipse perdebat eos.
Item interrogatus per eundem dominum viceinquisitorem
si premissa per eum confessata sunt vera
quiHinzufügung oberhalb der
Zeileba dixit quod
sic et
bb–illa tamquam male advisatus et ad instigationem dyaboli negavitHinzufügung am linken Rand mit Einfügungszeichen–bb. Et ulterius confessus fuit se fuisse ad
duasKorrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: tresbc sectas,
videlicet sectam de
La ChevaliereOrt: , sectam de
La CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch
subtus
PronginOrt: bd.
Item confessus fuit quod a tempore quo ipse fuit hereticus,
be–Salarium V solidorumWährung: 5 Schillinge Marginalie am linken Rand–be quolibet mense et aliquando de
XV diebus in XVWiederholte Zeitspanne: 15 Tage
ibat ad sectam. Et duabus vicibus quando fuit ad
sectam de
La CostazSprachwechsel: Französisch, recepit a magistro suo
quinque
solidosWährung: 5 Schillinge qualibet vice ultra
quatuor [florenos]Auslassung, sinngemäss ergänztbf renensesIn der Vorlage: renenWährung: 4 Rheintaler Gulden jam
per eum receptos prima vice qua fuit ad sectam,
ut predixit. In quaquidem secta de
La CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch vidit
et cognovit supra nominatos.
Item in secta de La ChevaliereOrt: cognovit et vidit
Petrum SymonPerson: de CojonayOrt: supra BlonayOrt: et quendam
vocatum Petit Jan GuygnyetPerson: des TyeullieresOrt: Sprachwechsel: [Nicht übersetzt: id, Sprache: de].
Et ulterius non fuit interrogatus, sed remissus post prandium
ad se melius advisandum, etcAbkürzung.
22 avril 1482, plus tard
Alia repetitio
Eadem die lune post prandiumOriginaldatierung: 22.4.1482 constitutus coram eodem
domino viceinquisitore supra nominatus Antonius VernexPerson:
in camera castri supra mentionata, qui per dominum
viceinquisitorem interrogatus si premissa per eum
confessata essent vera, dixit et respondit quod ita ;
asserens se illa vele manutenere coram omni populo.
Et ulterius idem dominus viceinquisitor eundem
bg AntoniumPerson:
interrogavit si ipsi heretici equaliter ab eorum magistro
diligiturKorrigiert aus: diligunturbh in secta, dixit quod non, quia unus
ratione maioris obedientie prediligitur altero.
Interrogatus si ipsi habeant locum proprium ad invocandum
demonem, qui dixit quod sic.
Interrogatus per que verba ipsi invocant eundem demonem
dum volunt loqui cum ipso, dixit quod ille qui
habet potestatem invocandi et loquendi secum, invocat
eum dicendo : « brucoz ».
Interrogatus si ipse unquam invocaverit eundem demonem
magistrum suum, dixit quod non, quia non venisset
bi–Invocatio demonis ad habendum consilium pro negotiisMarginalie am linken Rand–bi pro eo, attenta quod ipse non erat de majoribus nec
de illis qui habent potestatem invocandi et faciendi
venire. Sed dum ipse volebat loqui cum magistro
suo,
Petrus PratoPerson: , qui erat magister suus et certorum
aliorum hereticorum in secta,
quiKorrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: acbj per eum se regebant,
invocabat ipsum demonem, quia non omnes heretici
habent potestatem invocandi ; ipseque
Petrus PratoPerson: ,
ad requestam ipsius
AntoniiPerson: semel invocavit
demonem. Quo invocato et ipso comparenti, idem
AntoniusPerson:
petiit eidem si lucraretur quandam vineam jacentem
in vinoblio
ViviaciOrt: ; de qua erat differentia inter ipsum
AntoniumPerson: et quendam
Henricum MyllyPerson: de
Turre de PeylOrt: .
Quiquidem dyabolus sibi dixit et promisit quod ipse
lucraretur ipsam vineam prout et
bk–lucratus fuitKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: fecit–bk.
bl–PromissioMarginalie am linken Rand–bl Item confitetur quod dyabolus
promititAuffällige Schreibung eis dare
pecunias in certis terminis, secundum opera et servicia
que ipsi faciunt. Et ipsemet
AntoniusPerson: recepit
aliquando de
quindecim diebusWiederholte Zeitspanne: 15 Tage vel de
octo diebusWiederholte Zeitspanne: 8 Tage
quinque solidosWährung: 5 Schillinge .
bm–ComplicesMarginalie am linken Rand–bm Item confitetur se vidisse in secta de
La CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch
JohannetamPerson: relictam
Johannis MabivellePerson:
parrochie
Sancti Martini VaudiOrt: .
Item confitetur quod dum ipsi heretici sunt in secta,
ipsi habitant cum mulieribus more brutorum et ordine
retrogrado. Et ipsemet habitavit cum quadam GlaudiaPerson:
uxore Johannis RiddamPerson: parrochie Sancti Martini
VaudiOrt: , que erat eius amasia. Quam GlaudiamPerson:
ipse vidit et cognovit pluries in secta La
CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch.
Item confitetur quod qui majora mala faciunt, magis
bn–HonoresMarginalie am linken Rand–bn honorantur in secta a dyabolo, et sunt magistri aliorum ;
quia dum ipsi sunt in secta, quilibet narrat malum
quod fecit. Quiquidem
AntoniusPerson: asserens se nil
aliud scire, fuit redductus ad carceres ad se
magis advisandum, presentibus in premissis quibus supra testibus.
24 avril 1482
Alia repetitio
Die mercurii post festum Sancti GeorgiiPerson: Originaldatierung: 24.4.1482 in camera
antedicta coram prefato domino viceinquisitore
constitutus prenominatus
Antonius de VernexPerson: , qui per
eundem dommum viceinquisitorem iterum interrogatus
si per eum confessata essent vera, illa esse et fuisse
vera dixit et eius mediante juramento affirmavit ;
dicens ulterius ad sui memoriam reduxisse,
bo–ComplicesMarginalie am linken Rand–bo quod in secta de
La ChevaliereOrt: vidit
Johannem
CuanetPerson: filium
Petri CuanetPerson: de
La ChevaliereOrt: ,
quem vidit bis in ipsa secta necnon et
Petrum
PratoPerson: ,
Johannem ThomassetPerson: et
Johannem EscuyerPerson:
de
TartrauxOrt: , et alios quos non cognovit.
Item in secta de
La CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch vidit et cognovit
bp–ComplicesMarginalie am linken Rand–bp quandam mulierem dictam
MalliardePerson: , et
Johannem
CardinalPerson: filium
Guillelmi CardinalPerson: parrochie
Sancti
Martini VuaudiOrt: . Quem
Johannem CardinauxPerson: ipsa
MalliardezPerson: posuit ad sectam, ipseque
AntoniusPerson: fuit
presens quando ipse
JohannesPerson: fecit homagium diabolo.
Et erat eius amasia ipsa
MalliardePerson: bq.
Item confitetur quod dicta MalliardePerson: semel retullit
in secta de La CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch quod ipsa cum adjutorio sui
magistri interfecerat unum bovem qui erat VuillelmiIn der Vorlage: Vuilli
de VernexPerson: .
Item confitetur quod dyabolus dat eisdem hereticis certam
rem nigram ad similitudinem crinium ad ponendum
intra comam equorum vel aliarum bestiarum, ad finem
ut lupus non
eisHinzufügung oberhalb der
Zeilebr noceat neque commedat eos. Et ille
equus sive illud animal qui portat hoc, est custos
aliorum animalium, adeo quod lupus non audet
eos
apropinquareAuffällige Schreibung. Et ipse semel hoc vidit facere
Petro PratoPerson: , ipse tamen
AntoniusPerson: numquam fecit.
bs–Quomodo dyabolus juvat eosMarginalie am linken Rand–bs Item confitetur quod aliquotiens quando currus
suus ducendo vinum vel aliquid aliud erat
arremblatus, ipse solum dicebat :
« Hay, de par le
dyable, haySprachwechsel: Französisch », et immediate equi trahebant
ita velociter ac si nichil duxisset, dicens
quod magister suus se ponebat ad rotas et
faciebat ambulare currum.
Item confitetur quod in secta de
La CostazOrt: Sprachwechsel: Französisch vidit et cognovit
bt–ComplicesMarginalie am linken Rand–bt PerrissonamPerson: uxorem
Johannis PratoPerson: parrochie
Sancti Martini
VaudiOrt: , et
Johannem FlaschatPerson: de
MonsOrt: parrochie
de
MollensOrt: .
Item confitetur quod dum ipsi sunt in secta, magister eorum sepe
mutatur in
speciemAuffällige Schreibung lupi et cati, et non se demonstrat
in forma hominis nisi
bu magistris secte.
Item confitetur quod dum gallus cantatZeitspanne: morgens, quando ipsi sunt
in secta, dyabolus dicit eis ut recedant in
nomine dyaboli. Et ipsemet dyabolus amplius
non comparet.
Interrogatus si veniendo a secta ipsi possunt iterum
revenire supra baculum, sicut et yverant et ita cito,
qui dixit quod non aliquando, videlicet post gallicantumZeitspanne: morgens ipsi
veniunt pedes, sed si veniant ante gallicantum, ipsi possunt
venire supra baculum.
bv–ConcultatioMarginalie am linken Rand–bv Item confitetur quod
fuit annus in PascaBegriff: ipse retinuit
corpus
ChristiBegriff: in ore suo et postquam fuit extra cimiterium, spuit illud
in terram et ibi dimisit.
5
[Unterschrift:] Georgius BrunetiPerson:
Notarzeichen
24 avril 1482, plus tard
Sententia diffinitivaBegriff: contra Antonium de
VernexPerson: de ChesallesOrt: Zentriert
In nomine sancte et individue Trinitatis, Patris et
Filii et Spiritus Sancti, amen. Nos frater
Johannes BlanchetiPerson:
ordinis fratrum PredicatorumOrganisation: , heretice pravitatis in diocesi
LausannensiOrt: viceinquisitor per reverendum patrem fratrem
Thoma
GogatiPerson: , eiusdem ordinis, in
LausannensiOrt: ,
GebennensiOrt: et
SedunensiOrt:
dyocesibus generalem
inquisitoremBegriff: specialiter deputatus
et judex in hac parte, per tenorem informationum et
processuum contra te
Antonium de VernexPerson: de
ChesallesOrt:
parrochie
Sancti Martini VuaudiOrt: LausannensisOrt: diocesis inquisitum,
necnon per tuam confessionem propriam per te judicaliter
coram nobis factam et pluries repetitam et per
notarium publicum subscriptum in scriptis fideliter
reddactam, luculenter comperimus te supradictum
AntoniumPerson: ex tua malicia et perverso proposito detestabile
crimen heresis dampnabiliter commisisse, videlicet Deum
omnipotentem, beatam virginem
MariamPerson: et totam Trinitatem
infideliter abnegasse et ab eis penitus recessisse, propterea
dyabolo, humani generis inveterato inimico, tibi in
forma unius cati grisi apparenti homagium et
reverenciam fecisse et exhibuisse, ipsum in posteriori
sui conficti corporis parte deoscullasse, et eidem
demoni in eius obsequium unciam tui parvi digiti
manus tue dextre
bw et certa animalia dedisse,
et eundem demonem in tuum dominum et magistrum recepisse,
pluraque alia et auditu abhorrenda crimina, que, ne
pias aures offendat, subticentur, commisisse et perpetrasse,
ac in synagogis demonum et hereticorum per multa annorum
curricula in eisdem criminibus detestabiliter insurduisse ;
nolentes igitur hanc culpam remanere impugnitam,
ne is, qui nequam est nequior fiat propter intollerabilitatem
scelerum, participatoque consilio cum libris et peritis in
jure canonico et civili ac scripturis sacris ;
ChristiPerson: nomine invocato, a quo omne rectum procedit judicium,
solum Deum pre occulis habentes, non declinantes plus a dextris
quam a sinistris, sed equo liberamine librantes nosque pro tribunali
sedentes more majorum nostrorum, per hanc nostram diffinitivam
sententiam quam ferimus in hiis scriptis, dicimus, pronunciamus, declaramus,
sententiamus,
bx–et etKorrigiert aus: et–bx diffinimus
by et condepnamus te
Antonium
de VernexPerson: presentem fuisse et esse
hereticumBegriff: ,
ydolatramBegriff: ,
appostatamBegriff:
et membrum
putridumKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: pud[ridum]bz, impenitentem et pertinacem,
te propterea
brachio seculariBegriff: et eius potestati relinquendum
esse, duximus et relinquimus per presentes, rogantes
propterea eandem secularem potestatem affectione majori qua
possumus, ut citra mortem sanguinis effusionem et
membrorum mutillationem sua circa te moderetur sententia.
Et ulterius eadem nostra diffinitiva sententia dicimus, pronunciamus
et declaramus omnia bona que habes et habere potuistis
a tempore commissi criminis usque nunc fore et esse confiscata,
et, que confiscata pronunciamus et declaramus prout jura volunt
dividenda. In nomine Patris, etcAbkürzung.
Regest
Antoine de Vernex, de Chesalles-sur-Oron, comparait le 17 avril 1482 devant le vice-inquisiteur [et représentant de l’évêque de Lausanne] Jean Blanchet, au château d’Oron. Au cours de cette première audience, il admet connaître deux hérétiques. Le 19 avril, après la troisième monition, il avoue et dénonce un troisième homme. Le lendemain, et suite à la quatrième monition, Antoine se rétracte devant la cour. Ce même jour, le procureur de la foi, Étienne Ginod, demande la sentence interlocutoire afin de soumettre l’inculpé à la question, laquelle sentence sera rendue par la cour et exécutée immédiatement par les officiers du châtelain d’Oron. Antoine poursuit alors ses aveux et dénonce quatre autres personnes (2 hommes et 2 femmes). Après un bref délai, l’instruction reprend le 22 avril avec la rétractation de l’inculpé, suivie d’une deuxième séance de torture, après laquelle il poursuit ses aveux et dénonce quatre autres personnes (2 hommes et 2 femmes). Le 24 avril, l’inculpé ratifie ses aveux et dénonce six autres personnes (4 hommes et 2 femmes). Au total, 17 personnes (11 hommes et 6 femmes) sont dénoncées par Antoine de Vernex. La sentence est rendue par la cour [ce même jour]. L’accusé est condamné à la confiscation de ses biens et à la remise au bras séculier pour être puni avec modération, sans effusion de sang ou mutilation des membres.